Co warto wiedzieć o jagodzie kamczackiej?

Jagoda kamczacka (wiciokrzew kamczacki) to tak naprawdę dwie odmiany krzewu – suchodrzew siny i suchodrzew kamczacki. W każdej z tych grup powstają kolejne, nowe odmiany. Te, którym początek dał suchodrzew siny, rosną wzniesione, nawet do 2 metrów wysokości, ich owoce są słodko-kwaśne i, pozostawione na gałęziach, opadają po dojrzeniu. Te, pochodzące od suchodrzewu kamczackiego dorastają do około 1,5 metra wysokości i mają słodsze owoce, które długo wiszą na gałęziach.

Uprawa jagody kamczackiej jest raczej łatwa, nawet dla początkujących sadowników. Pąki pojawiają się w marcu, zakwita w kwietniu, plonuje na początku czerwca. Są to obcopylne krzewy owocowe, więc od razu warto zdecydować się na co najmniej dwie różne odmiany. Muszą one kwitnąć w tym samym/zbieżnym terminie, inaczej się nie zapylą. Nie każda odmiana zapyla więc każdą. Kwiaty są miododajne, więc wszystkie pszczoły w okolicy z pewnością będą zadowolone. Pierwsze plony zazwyczaj zbieramy już w drugim roku od posadzenia. Dorosły krzew plonuje obficie, ale wymaga więcej niż jednego zbioru, gdyż owoce dojrzewają nierównomiernie. Co ciekawe, krzewy jagody kamczackiej mają wysoką odporność na choroby i nie są atrakcyjne dla szkodników, pod tym względem uprawa jest bezproblemowa. Są to więc krzewy nadające się do uprawy ekologicznej. Jedynym zagrożeniem na dużych plantacjach są szpaki, kwiczoły lub inne ptactwo, lubiące te owoce. W tym celu nad krzewami owocowymi można rozciągnąć siatkę zabezpieczającą uprawę lub dźwiękowe odstraszacze.

Krzew owocowy jagody kamczackiej wymaga posadzenia w ciepłym, słonecznym miejscu. Lubi żyzną ziemię, optymalnie o lekko kwaśnym pH. Korzenie muszą mieć dostęp do wody, ale nie powinny podmakać, go krzew zgnije. Starsze krzewy wytrzymują suszę, ale młode sadzonki trzeba podlewać. Mimo że dobrze znoszą mrozy (w końcu pochodzą z północno-wschodniej Azji), nie powinny być sadzone w zastoiskach mrozowych i ciemnych miejscach.

Nie jest tajemnicą, że krzewy jagody kamczackiej owocują przez ponad 30 lat, a często nawet dożywają 40. Aby przez ten czas obficie owocowała należy zadbać o odpowiednie cięcie. Prześwietla się wtedy krzew, by więcej promieni docierało do wewnątrz. Jagoda kamczacka po posadzeniu przez pierwsze 5 lat nie wymaga żadnego przycinania. Po tym czasie wycina się najstarsze, najbardziej zgrubiałe i najciemniejsze pędy. Wyciąć należy także gałązki pokładające się, mocno zagęszczone czy słabo rokujące. Takie cięcie jest proste i diametralnie wpływa na przyszły plon. W kolejnych latach gdy zauważymy że pędy są stare oraz pojawia się na nich już mniej owoców, zabieg należy powtórzyć.

Owoce są nie tylko atrakcyjne wizualnie, ale także bardzo bogate m.in. w wit. C. Mają właściwości oczyszczania z toksyn i metali ciężkich, a także antyseptyczne. Są więc chętnie zjadane przez osoby świadome zdrowego sposobu odżywiania. Z jednego dorosłego krzewu można zebrać 3-4 kg owoców. Łatwa uprawa z pewnością predestynuje jagodę kamczacką do sadzenia w przydomowych ogrodach czy w miejskich ogródkach działkowych, gdyż ani nie wymaga szczególnej opieki, ani żadnych regularnych prac. W uprawach towarowych duże znaczenie ma łatwość przeprowadzania zbioru jagód, gdyż w przypadku większości odmian można to robić mechanicznie. Pozwala to zaoszczędzić czas, a przy odpowiednim zastosowaniu nowoczesnego sprzętu, ubytek zbiory będzie nawet mniejszy niż 5%.

Decydując się na uprawę jagody kamczackiej, należy zwracać uwagę na parametry, cech poszczególnych odmian. W przetwórstwie przemysłowym bardzo istotna jest zawartość cukru w owocach, np. jagoda kamczacka Zojka jest odmianą słodszą niż jagoda kamczacka Wojtek, więc z pewnością będzie bardziej pożądana w skupach czy przetwórniach nastawionych na produkcję przetworów bez dodawanego cukru. Odmiany mniej słodkie także chętnie są skupowane, ale w celu przerobienia na sok lub naturalne barwniki.

Plantatorzy zdecydują się na sprzedaż na giełdach owocowych lub oddanie do skupu/przetwórni. Sadząc dwa, trzy lub cztery krzewy owocowe w przydomowym ogrodzie, jagody posłużą wyłącznie na domowy użytek. Można je oczywiście jeść na surowo bezpośrednio po zerwaniu z krzaka. Można je także suszyć (naturalnie lub w suszarkach do owoców), a także mrozić. Są świetnym dodatkiem do owsianek, muesli, lodów, galaretek i wszelkich deserów. Nadają się także do wypieków – tutaj można wykorzystać je tak samo jak jagody leśne czy borówki, do przygotowania knedli, drożdżówek, pierogów czy ucieranych ciast.

Warto wspomnieć, że odmiany takie jak Wojtek czy Zojka są polskimi odmianami, wyodrębnionymi przez naszych krajowych ekspertów. Ciągle trwają prace nad udoskonalaniem nowych odmian, by ich owoce były jeszcze bardziej atrakcyjne wizualnie i konsumpcyjnie. Wybierając więc pierwsze jagody kamczackie do swojej uprawy, warto zdecydować się na polskie odmiany, by mieć pewność, że są one świetnie zaadaptowane do naszego klimatu.