Drzewa i krzewy owocowe uprawia się z jednego, zasadniczego powodu: są smaczne i zdrowe. W dużych ogrodach często sadzi się w jednym miejscu tym samym tworząc przydomowy sad; w tych mniejszych, rzadziej podzielonych na strefy są uprawiane w różnych zakątkach. W obu przypadkach oprócz popularnych gatunków i odmian warto wybierać takie, które wyróżniają się wyglądem i mają zwiększone walory dekoracyjne. Co można zaliczyć do roślinnej awangardy?
Gdzie w ogrodzie sadzić drzewa i krzewy owocowe?
Dla większości gatunków sadowniczych wybiera się miejsce, które jest słoneczne i osłonięte od wiatru (lepsze wybarwienie owoców, słodszy smak, niższe zagrożenie mrozami). Optymalna jest część ogrodu z żyznym, starannie przygotowanym podłożem. Dodatkowo najlepiej stawiać na miejsca, które są możliwie jak najbardziej oddalone od dróg. Gatunki wrażliwe na mróz uprawia się na wystawie południowej, nawet dodatkowo osłonięte ścianami. W szczególności dotyczy to pnączy, np. winorośli i aktinidii. Powyższe „zasady” są podyktowane funkcjonalnością. Oprócz tego zwraca się uwagę na aspekty estetyczne - wizualne i dostępną przestrzeń. Rośliny owocowe mogą pełnić „zadania specjalne”:
- Leszczyna nadaje się do tworzenia naturalnych, szczelnych, wysokich żywopłotów.
- Rokitniki tworzą efektowne szpalery (w formie ciętej) i żywopłoty (w formie krzewiastej).
- Porzeczki i jagodę kamczacką można z powodzeniem posadzić nawet na dużej rabacie (w takim miejscu, aby pielęgnacja czy zbiór nie groziły uszkodzeniem innych gatunków).
- Żurawinę i borówkę amerykańską wykorzystuje się do dekoracji wrzosowisk.
- Orzech włoski to wartościowy, długowieczny, okazały soliter.
- Kolumnowe odmiany drzew i krzewów świetnie wyglądają sadzone przy ścianach i murach, a ponadto są uprawiane w pojemnikach, np. na balkonie.
Drzewa i krzewy owocowe do dekoracji ogrodu – Top 7 odmian
Drzewa i krzewy owocowe różnią się pokrojem, wysokością, wielkością, kształtem i wybarwieniem owoców. Ostatnia cecha pośrednio wpływa na smak. Owoc o nietypowym kolorze (miąższu) w porównaniu z podstawowym gatunkiem czy popularnymi odmianami ma nieco inny skład – może być słodszy, bardziej kwaskowaty, mniej lub bardziej wyrazisty. Warto eksperymentować w tym temacie i poznawać nowe odmiany. Dodatkowo niektóre rośliny z poniższego wykazu mają nietypowe wybarwienie liści, co zwiększa ich walory dekoracyjne.
1. Malinotruskawka
Malinotruskawka to gatunek, który posiada zarówno cechy maliny, truskawki jak i… jeżyny. Osiąga do 1 m wysokości, czasem jest uprawiana na niskie żywopłoty, np. dzielące ogród na części. Można posadzić ją przy ogrodzeniu czy na obrzeżach warzywniaka. Zwraca na siebie uwagę. Owoce są słodko-kwaskowate o oryginalnym smaku. Dojrzewają latem.
2. Orzech laskowy 'Warszawski Czerwony'
Leszczyna ‘Warszawski Czerwony’ nie tylko dostarcza smacznych owoców, lecz jednocześnie wprowadza do ogrodu pożądany, ciemny koloryt. Wykształca duże, purpurowo-czerwono-brunatne liście. Okrywy nasienne orzechów są czerwonawe. Dorasta do 5 m wysokości. To świetna propozycja na stworzenie szczelnego, atrakcyjnego żywopłotu. Ponadto sprawdza się w kompozycjach drzewiasto-krzewiastych. Jest samopylna, lecz lepiej owocuje posadzona przy odmianach – zapylaczach.
3. Brzoskwinia czerwonolistna
Brzoskwinię można posadzić w ciepłym, zacisznym miejscu jako soliter. Dobrze prezentuje się we frontowej części ogrodu, może być także „królową” przydomowego sadu. Jej ozdobą są ciemnoczerwone, czasem czerwono-purpurowe liście. Owoce mają podobne wybarwienie, miąższ jest czerwony. Są jadalne. Drzewo osiąga 4-5 m wysokości. Jest samopylne.
4. Czerwona aronia
Aronii raczej nie uznaje się za roślinę o dużych walorach dekoracyjnych. Spowszedniała jako gatunek często spotykany i uprawiany na dużych areałach. W dodatku ma mało wyraziste, ciemne owoce. Są cierpkie w smaku, ale świetnie nadają się na przetwory. Krzewy wykorzystuje się także jako osłonę przed wiatrem. W przydomowym ogrodzie warto w ten sposób traktować aronię czerwoną ‘Brilliant’. Gatunek jest na tyle atrakcyjny (intensywnie czerwone, błyszczące owoce w baldachach, liście przebarwiające się jesienią), że można go posadzić nawet w rabacie kwietnej. To połączenie przyjemnego (ładnie wygląda) z pożytecznym (wartościowe owoce).
5. Malina morelowa
Malina morelowa ‘Valentina’ wykształca owoce o nietypowej, morelowej barwie. W ogrodzie można stworzyć barwny, malinowy zakątek, sadząc ‘Valentinę’ z malinami tradycyjnymi (letnimi i jesiennymi), a ponadto malinami żółtymi, purpurowymi i czarnymi. Takie miejsce w okresie owocowania malin wzbudza podziw osób odwiedzających ogród i jest ucztą dla podniebienia.
6. Odmiany kolumnowe drzew owocowych
W grupie drzew owocowych można postawić na odmiany kolumnowe – od jabłoni po wiśnie i brzoskwinie. Plonowanie jest niższe niż u typowych gatunków z prostej przyczyny: rośliny nie mają gdzie zawiązywać owoców (mało gałęzi). W tym wypadku nie ten element jest najważniejszy. Odmiany kolumnowe mają bardzo wąski pokrój i zajmują mało miejsca. Nie powodują dużego zacienienia. Można je wykorzystać na balkonie i tarasie. Ponadto takie drzewa i krzewy sadzi się w małych ogrodach, np. gdy chce się mieć „wszystkiego po trochu”, a brakuje miejsca na tradycyjne odmiany. Nadają się także do tworzenia szpalerów. Efektownie prezentują się sadzone w grupie przy ogrodzeniu, ścianach i wysokich murach.
7. Truskawka biała ananasowa
Truskawka biała ananasowa nie jest tak spektakularna w porównaniu z powyższymi odmianami i gatunkami, jednak zwraca na siebie uwagę na... talerzu. Jej owoce są kremowe z czerwonymi nasionami. Jest smaczna, słodko-kwaskowata. Uprawia się ją tradycyjnie, w rzędach i w grządkach (np. podwyższonych).
Dzięki powyżej wymienionym gatunkom i odmianom ma się dostęp do świeżych, smacznych i zdrowych owoców, a ogród jest jeszcze piękniejszy. To dobre propozycje na ograniczone powierzchniowo ROD, w których często brakuje miejsca, by „pogodzić” gatunki ozdobne z jadalnymi.