Długość życia drzew owocowych jest inna dla różnych gatunków. Szybko rosnące gatunki mają zazwyczaj krótką żywotność, która w zależności od rodzaju wynosi około 10-20 lat. I odwrotnie. Dla przykładu popularny orzech włoski nie odnotowuje dużych, rocznych przyrostów, a mimo to może dożywać nawet 500 lat! Co warto wiedzieć o długowieczności drzew owocowych? O tym poniżej.
Co decyduje o długości życia drzew owocowych?
Na długowieczność drzew owocowych wpływa kilka czynników. Najważniejszym jest przycinanie. Oświetlone drzewo lepiej także owocuje. Istnieje tzw. cięcie odmładzające. Niestety, cięcie to nie może być wykonywane w nieskończoność. Drugim, najważniejszym punktem jest podkładka. Drzewa na słabo rosnących podkładkach cechują się niską wysokością, ale i krótszą żywotnością. Lepiej jest wybrać silniejszą lub półkarłową podkładke, a cięcie korygować poprzez przycinanie. Inne czynniki to warunki naturalne, w jakich żyją. Rodzaj gleby, zanieczyszczenie powietrza, poziom wilgotności, nasycenie substancjami odżywczymi i śladowymi pierwiastkami również decydują o ich wieku. Podobnie jak ukształtowanie powierzchni, które kształtuje kierunek wiatru czy poziom nasłonecznienia.
Ile lat żyją drzewa owocowe? Średni wiek popularnych drzew owocowych
To, ile lat żyją drzewa owocowe, jest uzależnione od wielu czynników. Jabłoń jest gatunkiem drzew długowiecznych i może żyć nawet 250 lat. Jej średni wiek jest jednak dużo mniejszy i zwykle wynosi 60-70 lat (dotyczy starych sadów). W szczególności stare odmiany jabłoni wykazują dużą długowieczność. Drzewo z czasem zaczyna słabnąć, dając coraz mniejsze zbiory. W nowych sadach jabłonie dożywają maksymalnie 20 lat i są zastępowane nowymi odmianami.
Inne drzewa owocowe, takie jak grusza mogą żyć 150 lat, czereśnie nawet 90 lat. Krótszą żywotnością charakteryzują się śliwy, wiśnie i brzoskwinie, gdyż ich wiek zwykle nie przekracza 20-30 lat.
Jak określić wiek drzewa owocowego?
Wielu z nas często zadaje sobie pytanie, czy można określić wiek drzewa owocowego? Oczywiście, jest to możliwe! Dotyczy to zarówno ściętych, jak i stojących okazów.
Jak obliczyć wiek ściętego drzewa owocowego?
W tym wypadku sytuacja jest prosta. A wskazówką jest liczba słojów. W każdym roku drzewo przyrasta o dwa słoje: jasny pojawia się wiosną, ciemny pod koniec lata. Mając zatem przekrój drzewa, jesteśmy w stanie stwierdzić, ile lat żyło. Jedyne, co należy zrobić to policzyć podwójne pary słojów (jasnych i ciemnych), które wskażą wiek rośliny.
Jak obliczyć wiek stojącego drzewa owocowego?
Mogłoby się wydawać, że określenie wieku w przypadku rosnącego drzewa jest najzwyczajniej w świecie niemożliwe. Czy na pewno? Jak się okazuje, i na to są sposoby. I to całkiem proste. Aby określić wiek drzewa owocowego, należy posłużyć się obwodem jego pnia. W tym celu konieczne jest zmierzenie jego pierścienicy, czyli średnicy mierzonej na wysokości piersi człowieka. Ze względu na różnice we wzroście osób ściągających pomiary, przyjęło się zdejmować wymiar na wysokości 130 cm od ziemi. Dla uzyskania dokładniejszych wartości należy unikać zgrubień i zniekształceń, które mogłyby negatywnie wpłynąć na ostateczne wyniki. W razie ich wystąpienia zaleca się zmierzenie obwodu poniżej i powyżej oraz na ich podstawie wyznaczenie średniej. Następnie otrzymany obwód należy podstawić do wzoru:
Wiek drzewa w latach = Obwód w cm x 0,4
Dlaczego stare odmiany drzew owocowych są tak cenne?
Po co ratować stare odmiany drzew owocowych skoro można je zastąpić nowymi, młodymi? Z wielu powodów! Odmiany te mogą być unikalne i trudno dostępne, niektóre z nich są nawet na wyginięciu. Nieco zapomniane już gatunki roślin wykazują o wiele większą wytrzymałość na choroby i szkodniki. Nie straszny im także mróz czy szkodliwe warunki atmosferyczne. Nie wspominając już o tym, że obficiej owocują i nie potrzebują częstego opryskiwania środkami ochrony roślin dla zachowania odpowiedniej kondycji. Owoce z drzew dawnych odmian zawierają o wiele więcej korzystnych dla zdrowia witamin i składników mineralnych, choćby z tego powodu, że posiadają mniej szkodliwych związków pochodzących ze środków chemicznych.
Stare drzewa owocowe w ogrodzie — jak je uratować i odmłodzić?
Co zrobić ze starymi, choć wciąż owocującymi drzewami? Zostawić je, a może zastąpić młodymi? Z takimi wątpliwościami mierzy się wielu ogrodników. Najprostszym rozwiązaniem byłoby pozbycie się ich. Jednak, gdy spojrzymy na to z innej strony, można wstrzymać się z tak radykalnymi decyzjami. Warto spróbować je odmłodzić. Cięcia odmładzającego nie można jednak wykonywać w nieskończoność. Bardzo stare drzewo trzeba zastąpić młodą sadzonką. Można je zakupić, lub przeszczepić samemu, wcześniej kupując odpowiednią podkładkę. Jak zatem uratować stare drzewo owocowe?
Odmładzanie gruszy, jabłoni, śliwy i czereśni
- Obniż koronę, ścinając jej wierzchołek około 4 m nad ziemią. Obetnij przewodnik nad najsilniejszą gałęzią, najlepiej poziomą, zapewniając jej lepsze doświetlenie. Jeśli dolne gałęzie znajdują się zbyt nisko nad ziemią, również je usuń.
- Prześwietl koronę, usuwając gałązki krzyżujące się, rosnące do wewnątrz, zbyt zagęszczone. Grusze, jabłonie czy śliwy często prowadzi się formą stożkową, z przewodnikiem i równomiernie rozłożonymi pędami bocznymi. Wówczas usuwa się 2 najstarsze, najdłuższe konary. W przypadku korony bez przewodnika, kotłowej, konary często jedynie się skraca, np. o 1/3 lub 1/2. Koronę bez przewodnika stosuje się często np. u brzoskwiń, choć nawet i u wiśni.
W przypadku gruszy, jabłoni i śliwy zabiegi odmładzające należy przeprowadzać na przełomie marca i kwietnia. U czereśni wykonuje się je w lipcu-sierpniu.
Jak odmłodzić wiśnię?
Wiśnie odmładza się podobnie jak grusze, jabłonie, śliwy i czereśnie, ale potrzebują dodatkowo radykalnego przycięcia gałęzi (około 30 cm), co pobudzi ją do wypuszczania młodych, owoconośnych pędów. Cięcie wykonuje się na przełomie lipca i sierpnia.
Jak uratować starą brzoskwinię?
Inne zabiegi odmładzające należy wykonać u brzoskwiń. Stare odmiany oczekują pozbycia się krzyżujących się, rosnących do środka, chorych cienkich i słabych pędów i gałęzi, a następnie skrócenia zdrowych o około 1/4 długości. Skrócić należy także najsilniejsze konary, o około 1/3. Wysokość także powinna być zahamowana i wygodnie pod nas dostosowana. Cięcia powinny być przeprowadzone od połowy kwietnia do połowy maja.
Nic nie jest w stanie zastąpić smaku jabłek z domowego ogródka babci. Dlatego coraz więcej osób podejmuje działania zmierzające do odratowania starych drzew owocowych, decydując się na ponowną ich uprawę w przydomowych ogródkach i na działkach.