O drzewkach kolumnowych w Polsce pierwsze pogłoski słyszano 15 lat temu. Przez ten krótki czas stały popularne i coraz chętniej wybierane. To doskonała alternatywa dla małych i nowoczesnych ogrodów. Z powodzeniem ozdobią także taras czy miastowe balkony. Osiągają do ok. 2-4m wysokości i 80cm średnicy. Bez względu na jakiej podkładce zostały wyprodukowane - zawsze będą o pionowym, wąskim pokroju. Wielkość owoców nie odbiega niczym od standardowych odmian, a sam plon jest obfity. Co natomiast z ich uprawą?. Czy jest trudna? - Nie! Mają swoje wady, jak i zalety. O tym w dzisiejszym poradniku.
Sadzenie
Drzewka kolumnowe preferują stanowiska słoneczne. Najlepiej rosną w glebie żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej i przepuszczalnej. Sadząc drzewko uważajmy, aby nie zasypać miejsca szczepienia. Drzewko należy podlewać aż do pełnego przyjęcia się. Brzoskwinie, nektaryny czy morele dodatkowo mogą wymagać stanowiska odsłoniętego od wiatru. Sklepy oferują sadzonki "doniczkowane(2,5-3letnie)" oraz "z odkrytym korzeniem w balocie(2letnie)". Cena tych pierwszych jest większa. Dużą zaletą drzewek kolumnowych jest to, że po zasadzeniu szybko wejdą w okres owocowania(po ok. 2 latach). Do wyboru mamy dalszą uprawę w donicy lub przesadzenie w docelowy grunt. W przypadku tego pierwszego, należy pamiętać o odchwaszczaniu i nawożeniu oraz oczywiście odpowiedniej donicy, która może być o dowolnej pojemności, ale nie mniejszej niż 3l i z otworami na dole, aby woda mogła swobodnie wypływać. Drzewka najlepiej nawozić jest w wiosennym terminie, co rok. Sprawdzają się tutaj nawozy ekologiczne(biohumus, obornik) czy wieloskładnikowe. Zalecany rozstaw sadzenia to ok. 1m.
Przycinanie
Przycinanie drzewek kolumnowych w celu ich właściwej formacji jest kluczowym elementem ich pielęgnacji, a także przyczynia się do poprawy jakości owoców. Poniżej przedstawiamy kroki, które pomogą przyciąć drzewka kolumnowe, aby osiągnąć pożądany efekt:
Przycinanie drzewek kolumnowych dla poprawy formy i owocowania:
-
Początkowe przycięcie: Wiosną, zaraz po posadzeniu lub wczesną wiosną, jeśli sadzenie odbyło się jesienią, warto dokonać lekkiego przycięcia głównego pędu oraz pędów bocznych. To pomoże zainicjować odpowiedni kształt drzewka od samego początku.
-
Formowanie w drugim i trzecim roku: W drugim i trzecim roku po posadzeniu, skróć wszystkie pędy boczne (poza głównym przewodnikiem) do około 30-40 cm. Pozostaw jeden pęd jako przewodnik, który poprowadzi rozwój drzewka. Aby zapewnić równomierne naświetlenie, użyj spinaczy lub wykałaczek, aby odgiąć pędy boczne w poziomej pozycji.
-
Cięcie prześwietlające: W kolejnych latach przeprowadzaj regularne cięcie prześwietlające. Usuwaj suche, uszkodzone i zbyt zagęszczone pędy. Skracaj pędy rosnące zbyt bujnie na boki, zawsze zachowując charakterystyczny kształt kolumnowy.
-
Różnice w gatunkach: Pamiętaj, że różne gatunki drzew mogą wymagać odmiennego podejścia. Niektóre gatunki wytwarzają krótkopędy i przewodnik (np. czereśnie, jabłonie), podczas gdy inne tworzą dodatkowe długopędy (jak np. śliwa). Bez względu na to, zachowuj kolumnowy pokrój i formę.
-
Skracanie wysokości: Drzewka kolumnowe osiągają różne wysokości w zależności od podkładki. Gdy drzewo przekroczy 2 metry, warto kontynuować regularne przycinanie, utrzymując drzewo na wygodnej wysokości. To rutynowe cięcie nie stresuje drzewa i pozytywnie wpływa na rozwój.
Ochrona przed mrozem
Młode sadzonki zaleca się zawsze zabezpieczyć na pierwszą zimę/dwie, szczególnie jeżeli będą sadzone jesienią. W późniejszych latach nie wymagają już żadnych okryć. A jak takie drzewka zabezpieczyć? Gdy temp. spadnie do ok. 0'C okrywamy drzewo w całości grubą warstwą agrowłókniny. Można także przy pniach usypać kopczyk ziemi o wysokości ok. 30cm, który dodatkowo uchroni korzenie. Wiosną kopczyk należy rozgarnąć.
Drzewka uprawiane w donicy należy zabezpieczać co rok. To właśnie korzenie najbardziej narażone będą na przemarzanie(to najczęstszy błąd, przez który drzewka zamierają). Czasami doniczkę obkłada się styropianem oraz włókniną, natomiast jest to mało praktyczne i nie zawsze skuteczne. Dużo lepsze i wygodniejsze rozwiązanie to wybranie mniejszej doniczki(~10l) oraz coroczne przenoszenie do chłodnego pomieszczenia(piwnica, ganek itp.). Większa donica będzie trudniejsza do przeniesienia, natomiast zwiększy plon i wysokość drzewka.
Niezależnie od rodzaju uprawy sadzonki, przed zimowaniem należy je ostatni raz obficie podlać.
Choroby
Drzewka kolumnowe mimo dobrej odporności, mogą być dalej atakowane przez choroby. Dużo zależy od odmiany, dlatego warto zasięgnąć informacji o danym gatunku. Przykładowo, brzoskwinie dalej będą narażone na kędzierzawość liści, niektóre odmiany grusz na rdzę gruszy, czereśnie na raka bakteryjnego itd. Dobrym rozwiązaniem jest zakup oprysku miedzian (dopuszczony do upraw ekologicznych) i pryskanie nim wszystkich drzew.
Wybór odmiany
Drzewka kolumnowe to specjalnie dobrane odmiany. Często słyszymy pytania odnośnie dostępności np. „czereśni kolumnowej Regina”. Otóż takich odmian nie ma. Najprawdopodobniej będzie to bardzo niskie, dalej rozłożyste drzewo, które może być przycinane, palikowane i prowadzone w formie kolumny, ale w drzewkach kolumnowych takie cięcie ma być ułatwione. Co nie znaczy, że zwykłego drzewka nie można prowadzić w formie kolumny, można, takie formowanie fachowo nazywa się "sznurem pionowym" i jest równie skuteczne. O to kilka propozycji drzewek kolumnowych, które można zakupić w naszym sklepie internetowym:
Wiśnia Jachim - nowa, Niemiecka, dobrze odporna odmiana. Rodzi owoce o wadze ok. 6g. W smaku słodko-kwaśne, idealne do jedzenia lub przetworów. Druga, prawdziwa odmiana wiśni kolumnowej w Europie.
Czereśnia Queen marry - Rodzi obficie w słodkie i duże owoce o czerwonej skórce. Dojrzałość przypada na sierpień.
Jabłoń Maypole - Tworzy w całości ciemno czerwone owoce. W smaku słodkie i chrupkie. Dojrzałe w II połowie września.
Śliwa Tipala Żółta - Owoce wyróżnia żółty kolor oraz spłaszczony, atrakcyjny kształt.
Śliwa Fruca - Idealna odmiana na przetwory i do jedzenia. Rodzi dość spore owoce, dojrzałość zbiorcza przypada na początek sierpnia. Pestka łatwo odchodzi. Najchętniej wybierana śliwa kolumnowa.
Grusze kolumnowe o różnych kolorach owocu, decora(czerwone), saphira(żółte).
Nektaryna kolumnowa Alice - Rodzi duże owoce(120g). W środku jasnożółty, soczysty i aromatyczny miąższ z łatwo odchodzącą pestką. Dojrzałość przypada na początek sierpnia.
Drzewka kolumnowe to idealna propozycja nawet dla początkujących ogrodników, ponieważ nie są wymagające. Możemy zajadać się świeżymi owocami nawet gdy mieszkamy na niewielkiej przestrzeni czy w blokach! To jest w nich najlepsze. Poza tym to świetna ozdoba nowoczesnych ogrodów!.